بهداشت و سلامتی

خواب یکی از نیازهای ضروری عملکرد مطلوب مغز و همه دستگاههای بدن است. اضافه وزن یکی از پیامدهای کم خوابی است، اما این کمبود تنها به چاقی خلاصه نمی شود؛ بلکه رابطه نزدیکی نیز با دیابت و بیماریهای قلبی عروقی دارد.
آیا خوب نخوابیدن و کم خوابی در بروز بیماریهایی مانند دیابت، بیماریهای قلبی عروقی، فشار خون و چاقی تأثیر دارد؟
چرت زدن در طول روز، کاهش موفقیت های اجتماعی و شغلی، تغییر کیفیت زندگی، افسردگی، افزایش میزان حوادث رانندگی و... از پیامدهای کم خوابی به شمار می آیند که کاملاً شناخته شده است، اما امروزه تحقیقات نشان می دهد که کمبود خواب همچنین تأثیرات سوئی بر متابولیسم و عملکرد قلب دارد.

کاهش زمان خواب؛ چاقی و دیابت

کاهش زمان خواب در بزرگسالان به نسبت در بروز چاقی مؤثر است. حتی کم کردن مدت زمان کوتاهی از ساعت خواب کودکان نیز همین مشکل را برای آنها در پی دارد. همه گیر شدن چاقی در جوامع امروز، از پیامدهای کاهش زمان خواب به دلیل مشکلات روزمره است.
کوتاه شدن زمان خواب در بروز دیابت نیز تأثیر دارد. در مردانی که کمتر از پنج ساعت در شب می خوابند، احتمال بروز این بیماری بیشتر می شود. در تحقیق دیگری مشخص شده است که خواب کمتر از 5-4 ساعت، خطر ابتلا به بیماری را تا دو برابر افزایش می دهد.

خستگی

خستگی بعد از یک روز کاری یا یک مسابقه ورزشی امری کاملاً طبیعی است، اما اگر با خستگی به رختخواب بروید، هنگام بیدار شدن احساس کسالت می کنید و انرژی کافی ندارید و باید وقت بیشتری را برای کارهای روزانه بگذارید.مهمترین منبع انرژی بدن مواد غذایی سرشار از قندهای متعادل و ضعیف هستند که موادی ضروری برای عملکرد مطلوب مغز، ماهیچه ها و سلولهای عصبی محسوب می شوند. هرگز خوردن ماهیهای چرب و روغنهای گیاهی را از برنامه غذایی روزانه حذف نکنید، چرا که منابع غنی امگا 3 و اسیدهای چرب خاص هستند که نقش نیروی محرک را در فعالیتهای فکری دارند. ویتامین ث، ویتامینهای خانواده ب و منیزیم را نیز حتماً مصرف کنید. خوردن یک کیوی در روز نیاز روزانه شما به ویتامین ث را برطرف می کند. ویتامینهای ب کاملاً ضد خستگی به شمار می روند و نه تنها برای جسم که برای روح نیز مفید و سودمند هستند و منیزیم نیز علاوه بر اینکه خاصیت ضد استرس دارد، تأثیر مثبتی نیز در اخلاق و رفتار دارد.
استرس، پرخوری و کم تحرکی باعث تجمع مواد سمی (توکسین) شده که بدن را ضعیف می کند. سوپ سبزیجات و به خصوص میوه هایی مثل آناناس و انگور و سبزیجاتی مانند کلم، مارچوبه و کنگر فرنگی (بهترین تصفیه کننده صفرا) باعث دفع این مواد سمی می شوند. اگر خوردن جوشانده گیاهی با ذائقه شما سازگار است، می توانید از جوشانده اکلیل کوهی (رزماری)، قاصدک یا نعنا استفاده کنید. خوردن آب میوه هایی مثل سیب و گریپ فروت و سبزیجاتی مانند رازیانه، تره فرنگی و پیاز نیز در تسریع این عمل بسیار مؤثر است. و دیگر اینکه نوشیدن یک لیتر و نیم آب معدنی در روز بهترین راه مقابله با تجمع مواد سمی است.

داروهای خواب آور؛ فواید و عوارض

برای استفاده از داروهای خواب آور باید حتماً با پزشک معالج مشورت کرد تا دارویی مناسب با وضعیت بدن تجویز شود. داروهای خواب آور عوارض جانبی و بعضی از آنها حتی مضراتی دارند. نکته دیگر اینکه نباید مدت زمان طولانی از این داروها استفاده کرد.
انواع مختلفی از داروهای خواب آور در درمان بی خوابی به کار می رود، اما همه آنها با یک عملکرد خاص عمل می کنند و فواید و عوارضی دارند.عملکرد همه داروهای ضد اضطراب، داروهای آرام بخش و بنزودیازپینها مانند دیازپام، فلورازپام، کلرازپات و... که اثر ضد اضطراب، شل کنندگی ماهیچه و اثرات تسکین بخش و خواب آور دارند، آرام بخش و ضد تشنج است. این داروها با خاصیت شل کنندگی عضلات و آرام بخش بودن شبیه یک میانجی عمل کرده و اضطراب و نگرانی را کاهش می دهند.
فواید: مدت زمانی که فرد سعی می کند تا بخوابد کوتاه تر شده، تعداد دفعات بیدار شدن حین خواب کمتر می شود و زمان خواب در کل افزایش می یابد.
عوارض: ساختار خواب تغییر می کند، ممکن است حافظه آسیب ببیند، اعتیادآور است و قطع ناگهانی این داروها افسردگی را به دنبال دارد.