روان شناسی همسر باردار

اگر زن باردار عصبی و ناراحت باشد همسرش باید بتواند شیوه تعامل درست با او را بیاموزد وگرنه روزهای خوش بارداری می‌توانند تبدیل به بدترین دوران زندگی زناشویی شوند. مشکلات دوران بارداری فقط مربوط به هورمون‌های زنانه نیستند. از زمانی که یک زوج خبر بارداری را می‌شنوند اضطراب‌ها و نگرانی‌ها شروع می‌شوند.
دلهره برای اینکه آیا انها اصلا آمادگی روحی بچه‌دارشدن را دارند؟ آیا آنها می‌توانند هزینه‌های مالی فرد سومی را بپردازند؟ و اینکه چه بر سر روابط دو نفره آنها خواهد آمد؟ حتی اگر زن و شوهر پیش از تصمیم به بارداری به همه این موارد فکر کرده باشند باز هم با شنیدن خبر بارداری با این موضوعات درگیر می‌شوند. همه این موارد می‌تواند رابطه زناشویی را تحت تاثیر قرار بدهد و بدترین کاری که در این وضعیت می‌شود انجام داد این است که از موقعیت پیش آمده فرار کرد، در حالی که با کمی صبر و ایجاد یک رابطه صمیمی می‌توان دوران بارداری را به روزهای متفاوت و شیرین زندگی تبدیل کرد. اگر شما در چنین موقعیتی قرار دارید این مطلب می‌تواند برایتان بسیار مفید باشد.

افسردگی دوران بارداری

افسردگی زنان در دوران بارداری بسیار شایع است. آنها معمولا خلقیات و روحیات کنترل‌نشده‌ای در این دوران دارند. با این تغییرات همسر هم در شرایط تجربه نشده‌ای قرار می‌گیرد. او هم نمی‌داند که در این اوضاع باید چگونه عمل کند و روابط زناشویی معمولا آشفته و پریشان می‌شود. یک زن باردار کنترلی بر حالات روحی خودش ندارد و همسرش با دیدن این اوضاع عصبی و پرخاشگر می‌شود.
راه‌حل: کمی صبر و تحمل می‌تواند چاره خوبی باشد. این افسردگی معمولا در سه ماهه اول بارداری ایجاد می‌شود و در پایان ماه سوم بهبود پیدا می‌کند اگر در چنین موقعیتی قرار دارید باید کمی تحمل و صبر کنید تا این دوران به پایان برسد. تعاملتان را با همسرتان کم نکنید و سعی کنید این وضعیت را درک کنید.

حسادت

این مورد خاص مردان است. در این دوران معمولا مردان از این موضوع نگرانند که بارداری همسر همه توجه‌ها را به سمت او و کودک معطوف کرده است و او بهره‌ای از توجهات همسرش نمی‌برد. بسیاری از پدران در این دوران این احساس را دارند و خیال می‌کنند که حضورشان کمرنگ شده است.
راه حل: چاره این مشکل باز هم تعامل بیشتر همسران است. در دوران تجربه بارداری، با هم باشید. برای معاینات ماهانه با هم به پزشک مراجعه کنید. در همه امور مربوط به کودک با هم قدم بردارید. به صدای قلب کودک گوش بدهید و برای دیدن کودک متولد نشده‌تان به سونوگرافی بروید. برای مردان حضور داشتن در تجربه بارداری بسیار مهم است. اگر قرار است برای کودکتان خرید کنید این کار را با هم انجام بدهید این تعامل برای هر دو نفر خوب است زیرا به زن هم این امید را می‌دهد که در این تجربه تنها نمانده است.

شکل رابطه

اگر رابطه با همسرتان پیش از بارداری درست نباشد در دوران بارداری هر موضوعی به راحتی می‌تواند مشکلات جدیدی را ایجاد کند اما اگر تعامل تان درست بوده باشد می‌توانید برای حل مشکلاتتان امید داشته باشید.
راه حل: اضطراب، نگرانی و عدم‌اعتماد برای هر دو طرف رابطه مشکل ساز است. آنچه که در این موارد مهم است صداقت در بیان احساسات است. درغیر اینصورت اوضاع زندگی از آنچه که هست هم بدتر می‌شود. استرس برای جنین خطرناک است و سلامت جنین را به خطر می‌اندازد. اگر اختلافات و درگیری‌هایتان را پیش از بارداری حل نکرده باشید دوران سختی را به جنین تحمیل می‌کنید. عاقلانه‌تر این است که پیش از بارداری به این مسایل فکر کنید و بازهم بهتر این است که پیش از به‌دنیا آمدن کودک برای اختلافاتتان دنبال چاره‌ای باشید. باهم گفتگو کنید و مشکلاتتان را حل کنید. بخاطر کودکی که به دنیا می‌آورید باید دست از لجاجت بردارید و ضعف‌هایتان را بپذیرید و به دنبال راه‌حل باشید.

اعتماد به نفس

در حالی که زنان بسیاری هستند که از بارداریشان لذت می‌برند عده‌ای هم با دشواری این دوران را سپری می‌کنند. برخی برآمدگی شکم را زیبا می‌دانند و عده‌ای هم از آن شرم دارند وآن را پنهان می‌کنند. این حس معمولا با این احساس که دیگر زیبا نیستند باعث می‌شود که زن باردار حتی درکنار همسرش ناراحت و خجالت‌زده باشد.
راه‌حل: به همسرتان اعتماد به نفس بدهید. از او تعریف کنید و حمایتش کنید. به او بگویید که با این تغییرات هم زیبا است و اگر هم احساس می‌کند که بیش از حد چاق است و ظاهرش مثل قبل نیست همه اینها برای یک دوره موقت چند ماهه است.
شما می‌توانید درباره ارزش کار او صحبت کنید. به او یادآوری کنید که این تجربه صرف نظر از تغییرات ظاهری یک تجربه معنوی و روحی است که او را کامل‌تر می‌کند. برای همسرتان هدیه بخرید و قدردانی‌تان را نشان بدهید. اگر موقعیتش را دارید از دوران بارداری عکاسی کنید و چند دست لباس زیبا بخرید. این کارها به همسرتان کمک می‌کند که احساس بهتری نسبت به خودش پیدا کند. از همسرتان بخواهید که نگاهش را نسبت به خودش تغییر بدهد به او بگویید که خودش را در آیینه ببیند و زیبایی‌های تغییرات ظاهری‌اش را احساس کند.

مسائل مالی

یکی از دغدغه‌های مشترک همسران مسائل مالی و هزینه‌هایی است که هم در دوران بارداری و هم بعد از به دنیا آمدن کودک اضافه می‌شود. گرچه که بهتر است پیش از بارداری به همه این مسائل فکر شود اما از آنجایی که هیچ تضمین صد در صدی برای کار و امور اقتصادی وجود ندارد این دغدغه می‌تواند جدی و مهم باشد. واقعیت این است که اضافه شدن فرد سومی به خانواده هزینه‌ها را بالا می‌برد. در دوران بارداری هزینه انواع داروها، آزمایش‌ها و معاینات به همراه تهیه لوازم کودک از وسایل خواب تا پوشاک و نیازهای بهداشتی و تغذیه، همگی می‌توانند برای همسران عامل ترس و نگرانی باشند.
راه‌حل: بهتر است که از پیش از بارداری درباره امور مالی فکر کنید. اگر می‌توانید با کار بیشتر درآمدتان را بیشتر کنید. پس‌انداز داشته باشید و برای هزینه‌های بالای درمان از بیمه استفاده کنید. نگرانی مشکلات‌تان راحل نمی‌کند پس بهتر است دنبال راه‌های کم‌کردن هزینه‌هایتان باشید. در هر صورت به این فکر کنید که وجود یک کودک سالم می‌تواند انگیره خوبی برای کار و فعالیت بیشتر باشد. نترسید و با کمی فکر اقتصادی درست، این دوران را سپری کنید.

ترس از ایجاد فاصله

ترس و نگرانی از اینکه حضور فرزند رابطه صمیمی زن و شوهر را کمرنگ بکند نگرانی رایجی میان همسران است. در این دوران هر دو طرف رابطه نسبت به رفتار و نوع ابراز احساسات یکدیگر حساس می‌شوند و نگران این هستند که عشق و علاقه‌ای که نسبت به هم داشتند با حضور فرزندی که هنوز کاملا به دنیا نیامده است از بین برود.
راه‌حل: راه‌حل این مسئله ساده است. توجه‌تان را کم نکنید و مثل همیشه به هم عشق بورزید. حقیقت این است که بی‌توجهی و معطوف کردن همه حواستان به کودک می‌تواند به راحتی این فاصله را ایجاد کند. پس اگر می‌خواهید پیوند نزدیک و صمیمی با همسرتان را حفظ کنید باید برایش تلاش بیشتری بکنید و نگذارید رابطه‌تان تحت‌الشعاع حضور فرزندتان قرار بگیرد.

بی‌توجهی

بعضی از مردان واکنش خنثی و سردی نسبت به بارداری همسرشان دارند. این گروه از مردان اصولا تصوری از ارزش کار همسرشان در دوران بارداری و سختی‌ها و فشارهای این دوران ندارند و همین بی‌تفاوتی و بی‌توجهی، احساسات همسرشان را جریحه‌دار می‌کند.
راه‌حل: اگر واقعا درکی از بارداری همسرتان ندارید سعی کنید تا به این درک برسید. درباره شرایط روحی و جسمی زن باردار مطالعه کنید تا تصویر روشنی از موقعیت همسرتان پیدا کنید. یاد بگیرید که همسرتان نیاز به مراقبت و حمایت بیشترو ویژه‌ای دارد و این نکته را بفهمید که او نمی‌تواند این بی‌تفاوتی و بی‌توجهی شما را بپذیرد در حالیکه خودش مسئولیت پرورش و تغذیه جنین را به عهده دارد. این نه ماه فرصت مناسبی برای شما است تا علاقه و توجهتان را به همسرتان نشان بدهید حتی اگر این توجه به کوچکی دادن یک لیوان آب در نیمه شب به همسرتان باشد. یاد بگیرید که حساس باشید و به همسرتان نشان بدهید که شرایط خاص و سختی که او تجربه می‌کند را می‌فهمید.

پشیمانی

بعضی از همسران با وجود همه تلاشی که برای بچه‌دار شدن کرده‌اند در دوران بارداری دچار احساسات دوگانه‌ای نسبت به خواستن و نخواستن فرزند می‌شوند. ترس از آینده کودک و مسئولیت‌های پرورش کودک این نگرانی را به وجود می‌آورد که اصلا بچه‌دار شدن کار درستی بود؟ و یا اینکه کاش این اشتباه را نمی‌کردیم.
راه‌حل: این احساس پشیمانی کم یا زیاد در بسیاری از زوج‌های جوان ایجاد می‌شود و طبیعی نیز به نظر می‌رسد. بچه‌دار شدن یک زوج مثل ازدواج کردن و ترک زندگی مجردی است. مثل این است که دوباره با زندگی مجردی‌تان خداحافظی می‌کنید. اما اگر شما رابطه سالمی با همسرتان داشته باشید حتما به این نتیجه رسیده‌اید که ازدواج سخت‌تر از دوران مجردی‌تان نیست و چه بسا بهتر هم هست. شبیه همین احساس را وقتی که فرزندتان به دنیا می‌آید؛ خواهید داشت. صرف نظر از مشکلات و سختی‌های بچه‌داری حضور فرزند زندگی‌تان را شیرین‌تر و پرهیجان‌تر می‌کند.
شما حق دارید که نگران باشید و یا احساس پشیمانی کنید زیرا هنوز هیچ تجربه‌ای از داشتن فرزند ندارید. اما به این احساستان بهای زیادی ندهید. از زوج‌های دیگر درباره احساس‌شان وقتی که بچه‌دار شدند بپرسید. می‌بینید که شما در این احساس تنها نیستید و این احساسات متناقض را دیگران هم تجربه کرده‌اند. اما بیشتر آنها در صورتی که رابطه سالمی در خانواده ایجاد کرده باشند از داشتن فرزند راضی‌اند.

نصیحت!

هر کدام از این موارد می‌تواند کم یا زیاد در شما و همسرتان ایجاد شود. در بسیاری از این موارد حق با شما است اما اینکه شرایط برای شما چنین حالت‌هایی را ایجاد می‌کند به شما این اجازه را نمی‌دهد که به این آشفتگی‌های احساسی و فکری دامن بزنید. اگر دچار هر کدام از این حالت‌ها هستید باید به فکر چاره‌ای برای آن باشید. زیرا تولد هر فرزند تجربه منحصر به فرد و تکرار نشدنی‌ای برای شماست. این دوران زیبا را با این نوع احساسات خراب نکنید.

زایمان به سه مرحله کلی تقسیم می شود :
? مرحله اول که دردهای زایمانی شروع شده و پیشرفت می کند تا رحم آماده خروج نوزاد شود.
? مرحله دوم که در آن خروج نوزاد و تولد اتفاق می افتد.
? مرحله سوم که جفت خارج می شود.
? مرحله اول یا دردهای زایمانی
در این مرحله با شروع انقباضات رحمی، گردن رحم تدریجا نرم و منبسط می شود تا به10 cm برسد. این مرحله خود به مراحل سه گانه فاز ابتدایی، فاز اکتیو و فاز انتقالی تقسیم می شود.

? فاز ابتدایی

فاز ابتدایی فازی است که در آن رحم به صورت منظم منقبض می شود. این انقباضات بر خلاف انقباضات براکستون هیکز که نا منظم و بی درد هستند، به تدریج دردناک می شوند.
ریتم و سرعت زایمان در هر خانم باردار ممکن است خصوصیات مخصوص به خود را داشته باشد. بعضی ها حتی متوجه انقباضات اولیه نیز نمی شوند در حالیکه دهانه رحم چندین سانتیمتر باز شده است. وقتی که گردن رحم شروع به باز شدن می کند، وضعیت آن در لگن تغییر می کند و به سمت جلو آمده و نرم می شود. برای اینکه بتوانید تفاوت این دو را بهتر درک کنید نوک بینی خود را لمس کنید، سفت و عضلانی است؛ حالا لبهای خود را لمس کنید، نرم و شل است. سرویکس یا گردن رحم از حالت سفت به حالت شل در می آید.

? چه می توان کرد؟

شما می توانید در خانه چرخی بزنید، برای قدم زدن بیرون روید، یک فیلم تماشا کنید، یک حمام گرم بگیرید. چرت بزنید یا استراحت کنید.. تنقلات میل کنید؛ خوراکی های غنی از کربوهیدرات بهترین انتخاب هستند. اگر انقباضات دردناک است، ماساژ و تکنیک های آرامش بخشی و دوش آب گرم مفید واقع می شوند.

? فاز فعال

ماما ها و پزشکان فاز فعال را مرحله ای می دانند که در آن سرویکس باز شده و انقباضات شما نزدیک به هم و قوی تر شده اند. سرانجام فواصل سه یا چهار دقیقه ای به فواصل 60 تا 90 ثانیه می رسند و انقباضات شدید می شوند.

? چه می توان کرد؟

زمانی که رفتن به بیمارستان یا زایشگاه از ماندن در خانه بهتر به نظر می رسد، موقع عزیمت است. اگر در خانه زایمان می کنید به مامای خود اطلاع دهید. انقباضات پشت سر هم می آیند، وضعیت های مختلف را امتحان کنید تا ببینید در چه وضعیتی احساس راحتی بیشتری می کنید. تمرین تنفس و تکنیکهای آرامش بخشی در این مواقع مفیدند.
توجه کنید که می توانید یک دوش آب گرم بگیرید که برای کاهش درد بسیار مفید است و همچنین زایمان را سرعت می بخشد. حتی می توانید زایمان در وان آب را انتخاب کنید.
گاهی اتفاق می افتد که در طی زایمان باز شدن سرویکس کند شده یا متوقف می شود. در این هنگام قدم زدن، ماساژ و حتی گریه کردن کمک می کند که اضطراب عاطفی از بین رفته و جریان زایمان سریع تر شود. اگر کیسه اب پاره نشده باشد، ماما با پاره کردن کیسه آب، پروسه زایمان را سرعت می بخشد. می توان از مسکن ها و بی حسی های نخاعی هم استفاده کرد.

? فاز انتقالی یا مرحله گذر

طی این فاز سرویکس از 8 تا 10 سانتیمتر باز می شود. هر بار که انقباض زایمانی شروع می شود 1 تا یک و نیم دقیقه به طول می انجامد و تقریبا هر 3 دقیقه تکرار می شوند. این مرحله معمولا دوره سختی از مراحل زایمانی است.

? چه می توان کرد؟

زایمان بسیار نزدیک است. وضعیت راحتی را برای خود انتخاب کنید. در فواصل انقباضات آرام باشید. تنفس خود را منظم کنید، از بینی نفس بکشید و از دهان بیرون دهید. اشکالی ندارد اگر بخواهید برای تحمل بهتر درد فریاد بزنید.

? مرحله دوم یا تولد نوزاد

در این فاز رحم نوزاد را به بیرون می راند تا از کانال زایمانی یا همان واژن به دنیای بیرون بیاید. در این هنگام همراه انقباضات، شما سر نوزاد را بین پاهای خود حس می کنید. در ابتدای انقباض، نوزاد به بیرون رانده شده و انتهای انقباض کمی به داخل کشیده می شود. وقتی سر نوزاد در واژن قرار می گیرد، ماما از شما می خواهد که کمتر فشار بیاورید تا نوزاد به آرامی بیرون آید و ریسک پارگی در شما کمتر شود. اگر شما قبلا زایمان کرده باشید این فاز برای شما 5 تا 10 دقیقه طول می کشد. اگر زایمان اول شما باشد این فاز ممکن است ساعتها طول بکشد.

? چه می توان کرد؟

به بدن خود توجه کنید. وقتی قدرت دارید زور بزنید. سعی کنید هنگام فشار آوردن نفس خود را حبس نکنید. در هر انقباض چندین بار زور بزنید. از کشش زمین استفاده کنید، ایستاده یا در حالت چمباتمه قرار بگیرید. اگر خیلی خسته شده اید، به پهلوی چپ بخوابید. اگر بی حسی نخاعی دارید، ماما به شما می گوید که چه زمانی زور بزنید. احتمالا وی توصیه خواهد کرد تا زمان دیده شدن سر نوزاد زور نزنید.

? مرحله سوم یا خروج جفت

شروع این فاز از زمانی است که نوزاد بطور کامل بیرون آمده و در این فاز جفت بیرون می آید. جفت سیستم حمایتی جنین است که مسئول رساندن مواد مغذی به جنین و دفع مواد زائد از آن می باشد. پس از اتمام مرحله تولد نوزاد، انقباضات تا مدت کمی ادامه می یابد . خروج کامل جفت و ضمائم بیش از 5 تا 10 دقیقه طول می کشد.

? چه می توان کرد؟

شما احتمالا این فاز را حس نمی کنید چون تمام توجه شما به نوزاد معطوف است. گذاشتن نوزاد روی قفسه سینه سبب ترشح هورمونهایی می شود که به جدا شدن جفت از رحم کمک می کنند. در این هنگام شما یا بسیار ضعف داشته و یا بسیار هیجان زده هستید. بعضی از مادران به علت زایمان طولانی و دردناک قادر به توجه کافی به نوزاد نیستند. بیشتر خانمها در این مرحله نیاز به استراحت و تغذیه مناسب دارند.
حال نوزاد خود را تحسین می کنید. دستها و پاهای او را بررسی می کنید. او را در بغل می گیرید. اگر می خواهید نوزاد را با شیر خود تغذیه کنید از همین الان شروع کنید. تعجب نکنید اگر نوزاد تمایلی نشان نمی دهد. اگر حتی او را به سینه تان بفشارید کافیست و او خیلی زود به خوردن شیر تمایل پیدا می کند.

آمریکایی ها بیش از هر نوع داروی دیگری، از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند . زنان باردار نیز از این قضیه جدا نیستند . از هر هشت زن باردار آمریکایی، یک نفر از یک داروی ضد افسردگی از خانواده مهار کننده های انتخابی باز جذب سروتونین SSRIS برای درمان افسردگی یا دیگر اختلالات خلقی استفاده می کند . مطالعات اخیر نشان می دهد که این داروها می توانند عوارض جانبی زیادی روی سلامت جنین داشته باشند، از جمله، این داروها می توانند موجب افزایش خطر ناهنجاری های قلبی نادر، زایمان زودرس، کم وزنی نوزاد هنگام تولد و علائم ترک دارو در نوزاد شوند . به رغم این خطرات، هنوز بسیاری از پزشکان معتقدند مزایای این داروها بیشتر از عوارض احتمالی این داروهاست .
نگرانی در مورد مصرف داروهای SSRIS در دوران بارداری، اولین بار در سال های دهه 1980 در نشریات علمی مطرح شد، اما مورد توجه جدی قرار نگرفت تا آنکه در سال 2005 اداره دارو و غذای آمریکا، اعلام کرد که نوزادان متولد شده از مادرانی که در سه ماهه اول بارداری خود از داروی پاروکسیتین (با نام های تجاری seroxa , paxil) استفاده کرده اند، دو برابر بیشتر از سایر نوزادان علائم ناهنجاری قبلی را نشان می دهند .
در مطالعه ای که در سال 2005 در نشریه پزشکی lancet منتشر شد، محققان دریافته بودند که کودکانی که از مادران مصرف کننده پاروکسیتین متولد می شوند، در چند روز اول علائم سندروم ترک دارو، مثل تشنج یا گریه های غیر طبیعی رنج می برند .
اخیراً خطرات استفاده از سایر داروهای (ssris) در دوران بارداری نیز روشن شده است . در مطالعه ای که در شماره سپتامبر نشریه (British medical journal) منتشر شده است، محققان 500/000 کودک دانمارکی که مادران آنها از داروهایی چون سرترالین، سیتالوپرام و فلوکسیتین استفاده می کردند، را مورد مطالعه قرار دادند و نشان دادند احتمال نقایص قلبی در این کودکان بیشتر از سایر کودکان است، اگر چه خطر کلی هنوز نسبتاً پایین بود . یک مطالعه دیگر نیز نشان داد که احتمال تولد نوزاد نارس و کوچک، در مادرانی که در ماه های آخر بارداری خود از داروهای ssris استفاده می کنند، بیشتر از سایر زنان است . در مطالعه ای که در اکتبر 2009 در نشریه archives pediatricand aisoscan medicine منتشر شد . محققان اعلام کردند که زنان مصرف کننده داروهای ssris، دو برابر بیشتر از زنان معمولی دچار زایمان زودرس می شوند و احتمال آنکه نوزاد آنها نیازمند مراقبت های ویژه نوزادان نارس باشد، بیشتر از موارد طبیعی است .
با توجه به آنچه گفته شد آیا زنان باردار در هنگام بارداری لازم است داروهای ضد افسردگی خود را قطع کنند ؟
«امیلی» از دانشگاه تنه ریف اسپانیا، طی مقاله ای می نویسد ؟ «بارداری، به طور حتم نمی تواند عامل قطع داروهای ضد افسردگی در زنان شود . عدم درمان افسردگی خود می تواند موجب افزایش خطر تولد نوزاد نارس، کم وزن و همچنین تهدید حیات جنین شود .»
«سنگوی دارن توه» متخصص همه گیر شناسی از دانشگاه هاروارد می گوید: «در نظر نگرفتن اثر داروها بر افسردگی مادر کاملا دشوار است .»
سانز و توه می گویند همه زنان باردار تنها برای افسردگی از داروهای ضد افسردگی استفاده نمی کنند، برخی از زنان ممکن است برای اختلال وسواس، درمان درد و یا علایم پیش از قاعدگی شدید از این داروها استفاده کنند .در این موارد داروهای ایمن تر و بهتری وجود دارد که می توان جایگزین داروهای ضد افسردگی شود . (توجه شود که داروهای غیرافسردگی دسته ای از داروها هستند که در بسیاری از اختلالات به غیر از افسردگی نیز استفاده می شوند . برای نمونه این داروها در درمان بیماری وسواس، درمان برخی از انواع دردها و کاهش علائم پیش از قاعدگی مؤثرند).
در سپتامبر 2009 انجمن اعصاب و روان آمریکا طی گزارشی اعلام کرد که درمان دارویی در مادران باردار دچار افسردگی خفیف و دیگر اختلالات خلقی توصیه می شود . در این گزارش به پزشکان توصیه می کند که بین افسردگی واقعی با موارد غم و اندوه و کاهش احساسات، تفکیک قائل شوند .
منبع: scientific American mind , april march , 2010
منبع: مجله اطلاعات علمی شماره 368

<   <<   16   17   18   19   20   >>   >